مدیریت منابع انسانی (HRM) روشی برای جذب، استخدام، استقرار و مدیریت کارکنان یک سازمان است.HRM در سازمان‌ها اغلب به عنوان منابع انسانی (HR) شناخته می‌شود. بخش منابع انسانی یک شرکت یا سازمان معمولاً مسئولیت ایجاد، اعمال و نظارت بر سیاست‌های حاکم بر کارگران و روابط سازمانی کارکنان را بر عهده دارد.
مدیریت منابع انسانی با تاکید بر این نکته که کارکنان به عنوان دارایی‌های یک کسب‌وکارهستند، مدیریت آن‌ها را به عهده دارد. به این ترتیب گاهی از کارکنان به عنوان سرمایه انسانی نیز یاد می‌شود. همانند سایر دارایی‌های یک کسب‌وکار، هدف مدیریت منابع انسانی استفاده موثر از کارکنان، کاهش ریسک و به حداکثر رساندن بازگشت سرمایه (ROI) است.
مدیر منابع انسانی عنصری کلیدی در این واحد محسوب می‌شود که در موفقیت بسیاری از شرکت‌ها نقش مهمی دارد. وظایف مدیر منابع انسانی بر جذب استعدادهای سازمان، یادگیری و توسعه، پیشرفت شغلی، آموزش کارکنان و سیاست‌های محل کار نظارت دارد. در این مقاله قصد داریم به اهمیت مدیریت منابع انسانی، اهداف واحد منابع انسانی و مهمترین وظایف مدیر منابع انسانی در سازمان بپردازیم. با ما همراه باشید.
اهمیت مدیریت منابع انسانی
نقش واحد مدیریت منابع انسانی در سازمان ، مدیریت افراد مشغول به کار در جهت دستیابی به ماموریت آن و تقویت فرهنگ سازمانی است. چنانچه این واحد بتواند نقش خود را به صورت اثربخش انجام دهد، مدیران منابع انسانی قادر خواهند بود تا در راستای دستیابی به اهداف سازمان و توسعه ظرفیت و توانمندی‌های کارکنان فعلی، افراد با مهارت و حرفه‌ای‌تری را به استخدام سارمان درآورند.
موفقیت یک سازمان به واسطه نیروها و کارکنان خوب آن محقق می‌شود که همین امر اهمیت مدیریت منابع انسانی را بیش از پیش برجسته می‌کند. علاوه براین، مدیران منابع انسانی می‌توانند همواره وضعیت بازار کار را رصد کرده و به سازمان خود کمک کنند تا همواره رقابتی باقی بماند.
از جمله اقداماتی که واحد منابع انسانی در این زمینه می‌تواند انجام دهد؛ مواردی نظیر اطمینان از پرداخت به موقع حقوق و مزایا و جبران خدمات، برگزاری برنامه‌ها و رویدادهای متنوع برای کارکنان در راستای جلوگیری از فرسودگی ذهنی و شغلی آن‌ها و نیز تطبیق نقش‌های شغلی بر اساس بازار کار را شامل می‌شود.
اهداف واحد مدیریت منابع انسانی
اهداف واحد HRM در هر سازمان را می‌توان در قالب موارد زیر بیان کرد:
- استخدام و حفظ کارکنان مولد در راستای رسیدن سازمان به اهداف خود،
- استفاده موثر از مهارت‌ها و توانمندی‌های کارکنان،
- کسب اطمینان از اینکه کارکنان آموزش‌های مناسب را دیده یا دریافت کرده‌اند،
- ایجاد و حفظ یک تجربه مثبت در کارکنان با رضایت و کیفیت زندگی بالا؛ به طوری که کارکنان تشویق شوند تا بهترین عملکرد را در کار خود داشته باشند،
- ابلاغ خط مشی‌ها، رویه‌ها، قوانین و مقررات شرکت به کارکنان،
- حفظ سیاست‌ها و رفتارهای اخلاقی، قانونی و مسئولیت اجتماعی در محیط کار،
- مدیریت موثر تغییرات ناشی از فاکتورهای خارجی که ممکن است بر کارکنان درون سازمانی تاثیرگذار باشند.
چه کسی مسئولیت مدیریت منابع انسانی را بر عهده دارد؟
در هرسازمان، مدیر منابع انسانی مسئولیت واحد مدیریت منابع انسانی را بر عهده دارد. مدیر منابع انسانی یکی از مدیران رده بالا سازمان بوده که مسئول اداره و نظارت بر کلیه فعالیت‌ها و سیاست‌های منابع انسانی است. مدیر منابع انسانی بر مواردی نظیر جبران خدمات، مزایا، استخدام، اقدامات انگیزشی، روابط کارکنان، سلامت و ایمنی و کارکردهای آموزشی/توسعه نظارت دارد. مدیران منابع انسانی بر کارشناسان خود در واحد منابع انسانی سازمان نیز نظارت دارند.
مدیر منابع انسانی ریاست واحد منابع انسانی سازمان را بر عهده داشته و به عنوان پل ارتباطی نقش مهمی را میان مدیریت و کارکنان سازمان ایفا می‌کند. مدیران منابع انسانی تقریباً در هر صنعتی کار می‌کنند. می‌توان گفت تا زمانی که یک شرکت نیرو و پرسنل در اختیار دارد، معمولاً به یک مدیر منابع انسانی برای نظارت بر استخدام، آموزش و سازماندهی و توسعه فرهنگ شرکت نیاز است.
مدیر منابع انسانی ریاست واحد منابع انسانی سازمان را بر عهده داشته و به عنوان پل ارتباطی نقش مهمی را میان مدیریت و کارکنان سازمان ایفا می‌کند
مهارت های مدیر منابع انسانی
مدیرمنابع انسانی از طیف وسیعی از مهارت‌ها برای تکمیل وظایف و پروژه‌های کلیدی سازمان بهره می‌گیرد. در ادامه به برخی از مهمترین مهارت های مدیر منابع انسانی که اغلب از آن‌ها استفاده می‌کند، اشاره شده است:
- مهارت های ارتباطی: داشتن مهارت‌های ارتباطی عالی سازمانی و بین فردی به متخصصان منابع انسانی کمک می‌کند تا بتوانند به شکل همزمان، چندین کار را انجام دهند و روزانه با کارکنان تعامل داشته باشند.
- مهارت های بین فردی: کارفرمایان برای جایگاه شغلی مدیر منابع انسانی به طور فزاینده‌ای به دنبال افرادی هستند که بتوانند فعالانه گوش دهند و هنگام برخورد با دیگران، همدلی و هوش هیجانی را از خود نشان دهند.
- مهارت های رهبری: مدیران منابع انسانی تصمیم‌گیرندگان قوی‌ای هستند که از تجزیه‌وتحلیل یا حل تعارض ابایی ندارند. آن‌ها با استفاده از مهارت‌ها و توانایی‌های رهبری خود راه‌حل‌های مناسب را با مسائل تطبیق می‌دهند.
- مهارت های فنی: دانش و تجربه در حسابداری و نرم افزارهای مدیریت اطلاعات منابع انسانی مهارت‌هایی هستند که می‌توانند به مدیر منابع انسانی در انجام وظایف خود کمک کنند.
شرح وظایف مدیر منابع انسانی و اداری
فعالیت‌های روزانه یک مدیر منابع انسانی عموما شامل موارد زیر است:
- تعیین اهداف استخدام و نظارت بر فرآیند آن،
- برقراری ارتباط با کارکنان و کارمندان از طریق کانال‌های ارتباطی مختلف،
- برگزاری جلسات برای ارزیابی نیازها و نگرانی‌های شرکت،
- تعیین بهترین راهکارها برای موقعیت‌های چالش برانگیز یا هنگام اختلاف نظر کارکنان،
- رهبری تیم‌ها از طریق برنامه‌های یادگیری و آموزش،
- نوشتن شرح شغل، یادداشت‌ها، پرسشنامه‌های مصاحبه و الگوهای بررسی عملکرد،
- برنامه‌ریزی و نظارت بر برنامه‌های مزایا و جبران خدمات کارکنان.
10 وظیفه مدیر منابع انسانی در سازمان
از وظایف اصلی مدیریت منابع انسانی در سازمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
استخدام نیروی انسانی
وظایف مدیر منابع انسانی و نقش او در ایجاد فرآیندهای موثر استخدام بسیار مهم است. در واقع وجود این نقش در سازمان برای تضمین موفقیت آن ضروری است. مهمتر از همه، این جایگاه شغلی فراتر از وظایف اداری است. بنابراین مدیر منابع انسانی نقشی استراتژیک در به دست آوردن استعدادهای مناسب برای سازمان ایفا می‌کند که این برای یک شرکت یا سازمان قوی امری ضروری است.
تدوین شرح شغل
نقش‌ها و مسئولیت‌ها در سازمان بایستی به صورت شفاف تشریح شده و شایستگی‌ها و انتظارات برای هریک از این نقش‌ها مشخص شوند. در اصل، این کار به سازمان کمک می‌کند تا بتواند آن دسته از افرادی را جذب خود کند که هماهنگ و متناسب با فرهنگ و الزامات سازمان هستند. از جمله وظایف مدیر منابع انسانی در سازمان، تدوین شرح شغل و نیازمندی‌های مرتبط با آن است.
تدوین برنامه های یادگیری و آموزشی موثر
یکی دیگر از وظایف مدیر منابع انسانی ، ایجاد فضای مناسب برای اجرای برنامه های یادگیری و آموزشی موثر برای پرسنل سازمان است. طراحی برنامه های آموزشی و یادگیری و تسهیل و توسعه آن‌ها، به کارمندان تازه وارد در سازمان کمک می‌کند تا حس استقبال و حمایت از جانب سازمان را به دست آورند. علاوه براین، این برنامه‌ها به کارمندان کمک می‌کنند تا بتوانند راحت‌تر به ایفای نقش جدید خود در سازمان بپردازند.
مدیریت استراتژیک استعدادها
یکی از نقش های مهم مدیر منابع انسانی ، مدیریت استراتژیک استعدادهای درون سازمان است. این وظیفه شامل شناسایی کارکنان با پتانسیل بالا، ایجاد فرصت‌های توسعه و برنامه‌ریزی‌های جانشین پروری است. علاوه بر این، با پرورش و حفظ استعدادهای برتر در سازمان، مدیر منابع انسانی قادر خواهد بود که حفظ و بقای نیروی کار قوی و توانمند در سازمان را تضمین کند که این امر نیز به موفقیت بلندمدت سازمان کمک می‌کند.
توسعه استراتژی های حفظ کارکنان
از دیگر وظایف مدیر منابع انسانی ، تمرکز بر اجرای طرح‌هایی برای بهبود رضایت و مشارکت کارکنان سازمان است. به طور خلاصه، انجام این امر مستلزم تعریف استراتژی‌هایی برای بالا بردن نرخ نگهداری کارکنان است. علاوه بر این، این وظیفه شامل انجام مصاحبه‌ها هنگام خروج کارکان، تجزیه و تحلیل بازخورد کارمندان و پیگیری و پرداختن فعالانه به هرگونه مسائل یا نگرانی‌های مطرح شده توسط کارکنان است.
از دیگر وظایف مدیر منابع انسانی ، تمرکز بر اجرای طرح‌هایی برای بهبود رضایت و مشارکت کارکنان سازمان است
مدیریت مزایا و جبران خدمات
مدیر منابع انسانی مسئول تعریف و اجرای بسته‌های پاداش و مزایای رقابتی برای جذب و حفظ کارکنان با استعداد نیز هست. آن‌ها همواره باید نسبت به روندهای بازار کار آگاه و به روز باشند. علاوه براین، مدیر منابع انسانی همواره باید وضعیت حقوق‌ها را متناسب با هر جایگاه شغلی پایش کرده تا این اطمینان حاصل شود که کارکنان به صورت منصفانه و متناسب با مهارت‌ها و مشارکت‌هایشان در سازمان حقوق و دستمزد دریافت می‌کنند.
برنامه ریزی و ساده سازی فرایندها
برگزاری و سازماندهی نمایشگاه‌های کار با هدف جذب استعدادهای بالقوه یک جنبه حیاتی در فرآیند استخدام کارکنان جدید است. به بیان ساده، وظیفه مدیر منابع انسانی و نقش او در ایجاد اطمینان از اجرای روان و کارآمد فرآیندهای استخدام حیاتی است. علاوه براین، خلق یک تجربه مثبت برای نامزدهای شغلی نیز از وظایف مدیر منابع انسانی است. این به نوبه خود به نتایج موفقیت آمیز در فرایند استخدام افراد نیز کمک می‌کند.
اطمینان از رعایت قوانین و مقررات
یک مدیر منابع انسانی باید اطمینان حاصل کند که سازمان از قوانین استخدام، سیاست‌های داخلی و استانداردهای صنعت پیروی می‌کند. علاوه بر این، آن‌ها باید فرهنگ کاری عادلانه و محترمانه را ترویج کنند. این امر بیشتر به رشد کلی سازمان نیز کمک می‌کند.
تسهیل بررسی عملکرد
بررسی عملکرد برای ارائه بازخورد، تعیین اهداف و ساختن نقشه راه آینده برای کارکنان ضروری است. بنابراین، مدیر منابع انسانی باید فرآیند بررسی عملکرد را تسهیل کرده و در صورت مواجهه با هرگونه چالش به کارکنان کمک کند.
ایجاد یک فرهنگ کاری ایده‌آل
از دیگر وظایف مدیر منابع انسانی ایجاد فرهنگ کاری منسجم و ایده‌آل در سازمان است. نقش مدیر منابع انسانی در شکل‌گیری و حفظ یک فرهنگ کاری ایده‌آل در سازمان مهم است. از این رو، آن‌ها باید به طور فعال فرهنگ کاری مثبت را با اجرای برنامه‌های پاداش و تقدیر ترویج کنند.
مدیر منابع انسانی باید فرهنگی را پرورش دهد که برای تفاوت‌های افراد و حمایت از آن‌ها ارزش قائل است. علاوه بر این، آن‌ها باید ارتباطات باز و احترام را نیز تشویق کرده و محیطی ایجاد کنند که در آن کارمندان بتوانند پیشرفت و بهترین مشارکت را داشته باشند. این اقدامات قطعاً منجر به جذب استعدادهای برتر شده و رضایت و حفظ کارکنان در سازمان را افزایش می‌دهد.
نقش فناوری در مدیریت منابع انسانی
فناوری روش‌هایی که واحد منابع انسانی با کارکنان ارتباط می‌گیرد، شیوه ذخیره داده‌ها و فایل‌ها و روش تجزیه و تحلیل عملکرد کارکنان را تغییر می‌دهد. چنانچه در زمینه مدیریت منابع انسانی از فناوری به خوبی استفاده شود، کارکردهای منابع انسانی اثربخش‌تر خواهد شد؛ اما اگر استفاده درستی از آن صورت نگیرد، خود می‌تواند مانعی برای مدیریت منابع انسانی سازمان ایجاد کند. در ادامه به 3 مورد از مزایایی که فناوری می‌تواند برای واحد منابع انسانی به ارمغان آورد، اشاره می‌شود.
تحول در فرایندهای استخدام
در قرن بیست و یکم، شرکت‌ها فرصت‌های شغلی خود را به شکل آنلاین منتشر کرده و از جویندگان کار می‌خواهند که از طریق سیستم‌های آنلاین ، فرم درخواست شغلی خود را پر کنند. این تحول زمان زیادی که واحد HR در گذشته صرف رسیدگی به رزومه‌های کاغذی یا تماس‌های شخصی می کرد را به صورت چشمگیری کاهش می‌دهد.
تسهیل ارتباطات
با استفاده از ایمیل و اپلیکیشن‌های پیام‌رسان، ارتباط کارکنان واحد منابع انسانی با بقیه شرکت‌ها آسان‌تر از همیشه شده است. در حال حاضر، اگر مدیری بخواهد یک برنامه زمان‌بندی جدید را با یک تیم پروژه به اشتراک بگذارد، می‌تواند به راحتی، با استفاده از اپلیکیشن‌های مختلف با افراد گوناگون، به شکل همزمان ارتباط گرفته و فایل‌ها و اطلاعات خود را با آن‌ها تبادل کند.
تحلیل داده های عملکرد کارکنان
به‌کارگیری فناوری در مدیریت منابع انسانی ، جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌های مربوط به کارمندان را برای به‌دست آوردن یک تصویر کلی از آن‌ها آسان‌تر می‌کند. کارمندان شما کدام وظایف را بهتر انجام می‌دهند؟ آیا آن‌ها تمام اهداف ارزیابی عملکرد سال گذشته را برآورده می‌کنند؟ و سوالاتی از این دست. برنامه‌های نرم‌افزاری حتی می‌توانند بسیاری از کارها را در ارزیابی کارمندان به عهده بگیرند.
نقش راهکارهای نرم افزاری در مدیریت منابع انسانی
یکی از مهمترین وظایف مدیریت منابع انسانی در هر سازمان، ایجاد همراستایی میان توانمندی‌ها و استعدادهای سرمایه های انسانی با عملکرد سازمان است. نرم افزار سرمایه انسانی همکاران سیستم به شما کمک می‌کند تا متناسب با نیازهای کسب‌وکار خود، واحد منابع انسانی سازمان خود را مدیریت کنید.
این راهکار باعث می‌شود هنگام تغییر در قوانین یا صدور احکام اصلاحی در ارتباط با تغییرات حکمی و ریالی کارکنان، از اعمال خودکار تغییرات بهره‌مند شوید، خطاهای احتمالی در محاسبه جبران خدمات کارکنان را کاهش دهید، با مدیریت مسیر شغلی، سرمایه‌های انسانی سازمان را حفظ کنید و در کنار مدیریت حضور کارکنان، امنیت تردد را هم در سازمان‌تان به‌دست آورید. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید.
منابع:
- techtarget.com
- forbes.com
- whatishumanresource.com
- smallbusiness.chron.com
- emeritus.org