زمانی که کارکنان در تیم و محل کار خود احساس ارزشمندی داشته باشند، انگیزه بیشتری برای انجام وظایف خود به دست می‌آورند. اگر رهبر یک تیم یا مدیر یکی از واحدهای سازمان هستید، طراحی و استفاده از یک سیستم پاداش برای کمک به ایجاد انگیزه در اعضای تیم خود را همیشه مدنظر داشته باشید.
درک این روش تشویقی به شما کمک می‌کند تا اندازه‌گیری درستی از میزان موفقیت در سازمان خود داشته باشید. در این مقاله، سیستم های پاداش کارکنان را معرفی کرده و پس از شرح عملکردها و مزایای این سیستم‌ها، در مورد چهار سیستم مختلف پاداش بحث کرده و نکاتی را برای پیاده سازی یک سیستم پاداش موثر ارائه می‌کنیم.
سیستم پاداش کارکنان چیست؟
سیستم پاداش کارکنان یک روش انگیزشی است که سازمان‌ها در راستای تشویق کارکنان خود برای انجام کار با کیفیت از آن استفاده می‌کنند. سیستم پاداش با برنامه تشویقی تفاوت دارد، چرا که برنامه های تشویقی هدف محور هستند و با پاداش ترکیب می‌شوند. در مقابل، پاداش به آن دسته از اعضای تیم تعلق می‌گیرد که که کارهای استثنایی انجام می‌دهند یا یک دارایی بزرگ برای تیم به شمار می‌رود.
سازمان‌ها اغلب پاداش ها را با مبلغی بیشتر از حقوق کارکنان در پایان ماه به آن‌ها ارائه می‌کنند. به عنوان مثال، یک کارمند می‌تواند در پایان ماه علاوه بر حقوق پایه خود، پاداش نیز دریافت کند. همچنین این امکان وجود دارد که پاداش‌های ملموس یا مبلغی دیگر جدای از حقوق خود دریافت کنند؛ این می‌تواند شامل مواردی مانند مرخصی‌های تشویقی، ناهار رایگان یا کارت‌های هدیه و غیره باشد.
کارکردها و مزایای سیستم پاداش
سازمان‌ها عموما به دلایل زیر سیستم پاداش را پیاده‌سازی می‌کنند:
- حضور بیشتر کارمندان: وقتی در سازمان سیستم پاداش وجود داشته باشد، احتمالا حضور افراد در سازمان افزایش پیدا می‌کند؛ چرا که پاداش می‌تواند انگیزه بیشتری در افراد برای حضور در محل کار و انجام وظایف ایجاد کند. علاوه براین، وجود سیستم پاداش می‌تواند کارکنان را تشویق کند که سال‌های بیشتری در سازمان بمانند.
- کیفیت کار بهتر: با وجود انگیزه پاداش در سازمان، کیفیت کار تیم‌ها نیز ممکن است افزایش پیدا کند؛ زیرا در این‌صورت کارمندان به غیر از حقوق پایه خود، به دنبال مزایای دیگری نیز خواهند بود. این موضوع هم برای سازمان و هم برای افراد مفید است، چرا که کارهای سازمان با کیفیت بالایی انجام می‌شوند و کارمندان نیز متقابلا به واسطه انجام کار بهتر، پاداش دریافت می‌کنند.
- رضایت شغلی بیشتر: هنگامی که در سازمانی سیستم پاداش وجود داشته باشد، کارمندان رضایت شغلی بیشتری را نیز تجربه می‌کنند؛ زیرا شرکت‌ها برای تلاش‌ها ارزش قائل هستند و از آن‌ها قدردانی می‌کنند. به دلیل این ابراز قدردانی، اعضای تیم نیز ممکن است احساس وفاداری بیشتری به سازمان داشته باشند.
- تکمیل سریع‌تر پروژه‌ها: اگر اعضای تیم به نحوی سازنده کار کنند و کارهای خود را به نحوی انجام دهند که بتوانند پاداش دریافت کنند، در این صورت پروژه‌ها نیز در مدت زمان تعیین شده و یا حتی زودتر به ثمر می‌رسند. این موضوع می‌تواند موجب بهبود تصویر یک سازمان شود، چرا که نه تنها پروژه‌ها به موقع به اتمام می‌رسند، بلکه از کیفیت بالایی نیز برخوردار خواهند بود.
هنگامی که در سازمانی سیستم پاداش وجود داشته باشد، کارمندان رضایت شغلی بیشتری را نیز تجربه می‌کنند
انواع سیستم پاداش در منابع انسانی
راه‌ها و روش‌های مختلفی برای پاداش دادن به کارمندان وجود دارد. در ادامه به 4 روش رایج ارائه پاداش به کارکنان اشاره شده است:
پاداش نقدی
شما می‌توانید در سازمان خود یک سیستم پاداش بر اساس پرداخت مستقیم مبلغی پول ایجاد کنید. این نوع پاداش می‌تواند انگیزه بیشتری در کارکنان شما ایجاد کرده و در راستای به‌دست آوردن آن، به شکل اثربخش‌تری کار کنند. این پاداش می‌تواند در پایان سال یا هر شش ماه یک بار باشد. سیستم پاداش نقدی برای کارکنانی که با انگیزه پولی کار می‌کنند، بهترین کارکرد را دارد. همچنین اگر به‌دست آوردن این پاداش را در قالب یک رقابت دوستانه تعریف کنید، می‌توانید پیوندهای قوی‌تری را نیز در میان اعضای تیم‌ها ایجاد کنید.
علاوه بر پرداخت مستقیم پول، سایر گزینه‌های مالی می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- طرح‌های تقسیم سود
- ارائه سهام
- پرداخت هزینه مرخصی‌های استفاده نشده
- پرداخت هزینه دوره‌های آموزشی
پاداش غیرنقدی
همواره در سازمان‌ها افرادی هستند که امتیازات دیگری غیر از پاداش‌های پولی را ترجیح می‌دهند و بنابراین تعریف یک سیستم پاداش غیرنقدی برای ایجاد انگیزه در این افراد لازم است. در سیستم پاداش غیرنقدی ، آنچه کارکنان به عنوان پاداش دریافت می‌کنند، پول نقد نیست؛ به عنوان مثال، اگر کارمندان بهترین عملکرد را در واحد خود داشتند، می‌توانید یک روز مرخصی تشویقی به آن‌ها بدهید. این موضوع اعضای تیم شما را تشویق می‌کند تا کار مولدتری داشته باشند. همچنین این امر باعث می‌شود تا پروژه‌ها در موعد مقرر یا حتی زودتر آماده شوند.
از جمله پاداش‌های غیرنقدی که می‌توانید برای تشویق کارکنان خود استفاده کنید، عبارتند از:
- ناهار یا میان وعده
- ترک زودتر محل کار
- امکان دورکاری
- ساعات کاری شناور
پاداش به شکل حمایت و کمک
در این سیستم پاداش ، شرکت‌ها با ارائه خدماتی که در راستای ارتقای سلامت جسمی و روانی کارکنان است، از کارمندان در حفظ تعادل بین کار و زندگی حمایت می‌کنند. این سیستم به کارمندان کمک می‌کند تا ذهنی بازتر و بدن سالم‌تری داشته باشند که همین موضوع می‌تواند موجب بهبود عملکرد آن‌ها در سازمان شود. اگرچه این پاداش به شکل ملموس و عینی نیست، اما به کارکنان کمک می‌کند تا احساس ارزشمندی و حمایت از جانب سازمان را داشته باشند.
مزایایی که تحت این سیستم پاداش می‌توانید ارائه دهید، عبارتند از:
- تخفیف برای استفاده از خدمات بهداشت و سلامتی؛ مانند عضویت در باشگاه و استخر
- معاینات و آزمایش‌های دوره‌ای
- جلسات آموزشی در مورد تکنیک‌های مدیریت استرس، غم و اندوه یا موارد مشابه
پاداش به رسمیت شناختن
سیستم پاداش به رسمیت شناختن ، درمورد به اشتراک گذاشتن دستاوردهای یک کارمند با سایر اعضای یک سازمان است. اقدامات این سیستم پاداشی می‌تواند شامل برگزاری جشن برای کارمندان برگزیده ماه یا مراسم جوایز پایان سال باشد که در هردوی آن‌ها می‌توانید در مورد دستاوردهای کاری کارمندان برتر صحبت کرده و آن‌ها را معرفی کنید. انجام این کار سایر اعضای تیم را نیز تشویق می‌کند تا برای دریافت این سطح از قدردانی، تلاش بیشتری داشته باشند.
در حالت بسیار ساده، این سیستم پاداش می‌تواند در قالب تحسین شفاهی اعضای تیم به شکل روزانه، هفتگی یا ماهانه باشد. همچنین می‌توانید یادداشتی برای آن‌ها بنویسید و از طریق آن، از کارمندان برتر خود تشکر کنید. این روش کمک می‌کند تا محیط کاری مثبتی برای همه اعضا سازمان ایجاد شود.
طراحی سیستم پاداش موثر در سازمان
با دنبال کردن مراحل زیر، می‌توانید یک سیستم پاداش اثربخش را طراحی و پیاده‌سازی کنید:
1. از یک پرسشنامه استفاده کنید
پرسشنامه و نظرسنجی این امکان را برای اعضای تیم‌ها ایجاد می‌کند تا بازخورد دقیق و کاملی درباره گزینه‌های پاداش ارائه دهند. شما می‌توانید یک پرسشنامه ساختاریافته تهیه کرده، موارد پیشنهادی خود به عنوان پاداش را در آن مطرح کرده و سپس این پرسشنامه را با کارکنان خود به اشتراک بگذارید.
از آنجا که اکثر پرسشنامه‌ها به‌صورت ناشناس هستند، کارمندان در بیان نظرات خود احساس راحتی بیشتری پیدا خواهند کرد. توصیه می‌شود از پرسشنامه‌های آنلاین استفاده کنید، چرا که استفاده از این ابزار نه تنها کار را برای کارمندان آسان‌تر می‌کند، بلکه جمع‌آوری و تحلیل آن‌ها نیز ساده‌تر است.
2. یک سیستم پاداش معقول طراحی کنید
یک برنامه پاداش موفق مستلزم برنامه‌ریزی دقیق است. سازمان شما باید پاداش‌هایی را انتخاب کند که باعث ایجاد انگیزه و حفظ کارمندان شود و در عین حال، متناسب با بودجه سازمان باشد. در حالت ایده‌آل، سیستم شما باید به‌شکل بلندمدت طراحی شود و شامل پاداش‌های مختلف باشد. همچنین باید این نکته را نیز نظر بگیرید که می‌خواهید پاداش‌ها را به چه صورت (فردی، گروهی یا ترکیبی از هردو) ارائه دهید.
هنگام طراحی سیستم پاداش ، اطمینان حاصل کنید که اهداف قابل دستیابی را تعیین کرده‌اید و پاداش‌های شما به اندازه‌ای جذاب هستند که باعث حفظ انگیزه کارکنان شوند. حتما بررسی کنید که بودجه موردنیاز را برای برنامه‌های پاداشی خود در اختیار داشته باشید تا بتوانید به طور منظم و در زمان‌های مورد انتظار اعضای تیم، به آن‌ها پاداش دهید.
سازمان شما باید پاداش‌هایی را انتخاب کند که باعث ایجاد انگیزه و حفظ کارمندان شود و در عین حال، متناسب با بودجه سازمان باشد
3. اعضای تیم خود را از سیستم پاداش مطلع کنید
مرحله بعدی، اطلاع‌رسانی به اعضای تیم در مورد سیستم پاداش جدید است. می‌توانید با اعضای تیم‌ها جلسه‌های حضوری ترتیب داده و برنامه پاداش را برای آن‌ها توضیح دهید. همچنین از طریق ارسال ایمیل به اعضای سازمان نیز می‌توانید برنامه پاداشی خود را به آن‌ها معرفی کنید. فراموش نکنید در جلسات یا ایمیل‌های خود، جدول زمانی اجرای سیستم پاداش و هر شاخصی که کارمندان برای دریافت پاداش‌ها باید به آن دست پیدا کنند را شرح دهید.
4. از کارمندان خود بازخورد بگیرید
پس از اینکه سیستم پاداش برای یک دوره زمانی خاص، مانند یک ماه یا پس از سه ماه، برقرار شد؛ می‌توانید برای ارزیابی بهتر رضایت کارکنان از آن‌ها بازخورد بگیرید. از کارمندان خود بخواهید تا در مورد پاداش‌ها بازخوردهای سازنده ارائه دهند تا در صورت نیاز به اصلاح، تغییرات لازم در برنامه اعمال شود.
نکاتی برای پیاده سازی یک سیستم پاداش موثر
در این قسمت به چند نکته اشاره شده است که می‌توانید از آن‌ها برای پیاده‌سازی اثربخش سیستم پاداش در سازمان خود استفاده کنید:
- از اعضای تیم خود بپرسید. اگر مطمئن نیستید که کارکنان شما دقیقا چه خواسته‌هایی دارند، مستقیما از آن‌ها سوال کنید. شنیدن مستقیم انگیزه‌های کارکنان از زبان خود آن‌ها، در انتخاب نوع سیستم پاداش کمک بیشتری به شما خواهد کرد.
- پاداش‌ها را واقع بینانه تعریف کنید. طراحی یک سیستم پاداش واقعی برای حفظ کارکنان مفید است. به عنوان مثال، در طول یک فصل شلوغ کاری، به جای اینکه به کارمندان خود مرخصی بدهید، می‌توانید در پایان ماه مبلغی را به عنوان پاداش به حقوق آن‌ها اضافه کنید.
- پاداش‌های گروهی تعریف کنید. اگر سازمان شما دارای امکانات کافی است، ایجاد یک سیستم پاداش گروهی را مدنظر قرار دهید. این امر می‌تواند شامل تقسیم تیم در قالب گروه‌های کاری کوچک‌تر و ارائه پاداش به گروهی باشد که بهترین عملکرد را از خود به نمایش می‌گذارد.
- جوایز را تغییر دهید. تغییر نوع سیستم پاداش به شکل هفتگی، ماهانه یا سالانه ، ممکن است به افزایش شدت علاقه‌مندی و انگیزه اعضای تیم کمک کند. به عنوان مثال، می‌توانید به جای پرداخت پاداش مالی در پایان ماه، سه روز مرخصی تشویقی به کارمندان خود پیشنهاد دهید.
نقش راهکارهای نرم افزاری در جبران خدمات کارکنان
جبران خدمات یکی از مهمترین معیارهای انگیزشی کارکنان برای فعالیت موثر در سازمان به‌شمار می‌آید و به همین دلیل، این حوزه از فعالیت‌های مدیریت سرمایه انسانی برای مدیران و کارکنان از اهمیت خاصی برخوردار است. از طرف دیگر، الزامات قانونی و پیچیدگی‌های حاکم بر نظام جبران خدمات ، اهمیت وجود راهکار نرم‌افزاری مناسب در این حوزه را بیشتر می‌کند.
نرم افزار جبران خدمات همکاران سیستم ، ضمن تعریف و پیکربندی انواع بسته‌های جبران خدمات، امکان پرداخت حقوق و سایر پرداختی‌های قانونی و دوره‌ای (از جمله حقوق ماهانه، عیدی، بازخرید سنوات و بازخرید مرخصی)، همچنین پرداختی‌های خاص سازمان را برای شما ممکن می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید.
منابع:
- indeed.com
- achievers.com