امروزه تقریباً کمتر فرد یا سازمانی پیدا می‌شود که از فناوری رایانش ابری (Cloud Computing) استفاده نکند، هرچند بسیاری از آنها ممکن است متوجه نباشند که از آن بهره می‌برند. اما cloud computing چیست و چه کاربردهایی دارد؟ به زبان ساده، رایانش ابری به استفاده از منابع محاسباتی مانند ذخیره‌سازی دادهها و پردازش اطلاعات، از طریق اینترنت اشاره دارد.
رایانش ابری با نام‌های دیگری مانند «پردازش ابری» یا «محاسبات ابری» نیز در ایران شناخته می‌شود. سیستم ابری چیست؟ این اصطلاح به ساختاری اشاره دارد که کاربران از آن برای دسترسی به نرم‌افزارها و داده‌های خود بدون نیاز به سخت‌افزار خاص استفاده میکنند.
مثال‌های مختلفی برای استفاده از رایانش ابری وجود دارد. از جمله استفاده از خدمات شبکه‌های اجتماعی، ایمیل یا فضای به اشتراک‌گذاری دادهها مانند Dropbox که همگی نمونه‌هایی از کاربرد پردازش ابری در زندگی روزمره ما هستند. اما در سال‌های اخیر، این فناوری علاوه بر افراد، بسیاری از سازمان‌های کوچک و بزرگ را نیز تحت تأثیر خود قرار داده است.
عامل تأثیرگذارتر در استفاده از راهکارهای رایانش ابری را میتوان به همه‌گیری ویروس کرونا نسبت داد. الزام دورکاری کارکنان، شرکت‌های بزرگ را ناگزیر کرد که از تکنولوژی‌های جدید برای مدیریت بهتر این دوران استفاده کنند. به طوری که تنها در سال اول همه‌گیری کرونا (2020)، میزان به کارگیری خدمات اشتراک ابری مایکروسافت توسط شرکت‌ها، رشد 60 درصدی را تجربه کرد.
تمام این نشانه‌ها به ما می‌گویند که نقش استفاده از سیستم‌های ابری در موفقیت شرکت‌ها در سال‌های آینده را نمی‌توان نادیده گرفت. در این مقاله با ما همراه باشید تا ضمن تعریف رایانش ابری به زبان ساده، به مزایای رایانش ابری، امنیت، انواع سرویس‌های آن و سایر نکات مرتبط اشاره کنیم.
رایانش ابری چیست و چه کاربردی دارد؟
رایانش ابری یا همان پردازش ابری، یک مدل محاسباتی مدرن است که در آن یک ارائه‌دهنده خدمات، زیرساخت‌ها، نرم‌افزارها و منابع کامپیوتری را از طریق اینترنت به صورت اشتراکی در اختیار کاربران قرار می‌دهد. به بیان ساده، افراد و شرکت‌ها به جای خرید و مدیریت زیرساخت‌ها یا تجهیزات محلی، از خدمات زیرساخت ابری، شبکه ابری و نرم‌افزارهای مبتنی بر ابر بهره می‌برند.
در این مدل، شرکت ارائه‌دهنده سرویس، مسئول میزبانی دادهها، پردازش‌ها و زیرساخت‌ها است و کاربران از طریق اینترنت و بر اساس نیاز خود از این منابع استفاده میکنند. این فناوری باعث می‌شود کاربران بدون نیاز به داشتن سرور فیزیکی، کامپیوتر ابری یا دیگر تجهیزات، از مزایای آن بهره‌مند شوند.
تشبیه ساده: محاسبات ابری مانند شبکه برقرسانی
میتوان رایانش ابری را به شبکه برقرسانی تشبیه کرد. شما بدون نیاز به دانستن مکان نیروگاه یا نحوه تولید برق، تنها با اتصال به شبکه، انرژی مورد نیاز خود را تامین می‌کنید. مشابه این، در مدل ابری نیز کاربران تنها از منابع مورد نیاز خود استفاده میکنند، بدون اینکه نیاز به داشتن اطلاعات دقیق از زیرساخت‌ها داشته باشند.
اصول پایه رایانش ابری:
- استفاده از راه دور و از طریق اینترنت
تمامی خدمات ابری از بستر اینترنت ارائه می‌شوند و نیازی به حضور فیزیکی نیست. - مدل مصرف بر اساس تقاضا
کاربران فقط برای میزان منابعی که استفاده میکنند، هزینه پرداخت میکنند. - بدون نیاز به زیرساخت‌های فیزیکی
نیاز به تجهیزاتی مانند سرورهای فیزیکی یا بک‌آپ‌گیری حذف می‌شود.
این ویژگی‌ها باعث شده که رایانش ابری به یکی از نوآورانه‌ترین مدل‌های ارائه خدمات فناوری اطلاعات تبدیل شود.
رایانش ابری را تا حد زیادی میتوان به شبکه برقرسانی تشبیه کرد که مشترکین به جای ساخت نیروگاه برق، بر حسب نیاز و پرداخت استفاده میکنند.
پس تکنولوژی محاسبات ابری بر چند اصل مهم استوار است:
- ابتدا آنکه استفاده از خدمات ارائه‌دهنده سرویس؛ صرفا از راه دور بوده و بر بستر وب انجام می‌شود.
- دوم؛ میزان استفاده از خدمات، بر مبنای تقاضا سرویس‌گیرنده و به میزان مصرف است.
- سوم؛ سرویس‌گیرندگان نیازی به داشتن زیرساخت‌های فیزیکی مانند سرور، مرکز میزبانی دادهها و بک آپ backup ندارند.
در واقع پردازش ابری الگویی تازه برای عرضه، مصرف و تحویل خدمات فناوری اطلاعات است و همانطور که اشاره شد آنها را به شیوه‌ای مانند آب و برق و تلفن در اختیار کاربران می‌گذارد.
با انعطاف‌پذیری و مقیاس‌پذیری پردازش ابری، کاربران می‌توانند در زمان تقاضا و به صورتی دینامیک منابع را تدارک ببینند و نیازی به تدارکات سنگین از قبل نیست.
دلیل تشبیه فضای پردازشی ارائه شده از طریق اینترنت به ابر این است که ما از جزئیات این منابع پردازشی خبر نداریم. نمی‌دانیم سخت‌افزارها و نرم‌افزارها کجای این توده قرار دارند. شاید اطلاعات شما نه روی یک کامپیوتر، بلکه بر روی کامپیوترهای زیادی نگهداری شود. در نهایت باید گفت محاسبات ابری شباهت‌ها و اشتراکاتی با رایانش مشبک، رایانش مه، رایانش مرزی دارد که پیشنهاد می‌شود مقالات مرتبط با آنها را مطالعه کنید.
چند مثال از کاربردهای محاسبات ابری
مثال‌هایی از رایانش ابری در زندگی روزمره عبارتند از:
- ارسال ایمیل از طریق سرویس‌های اینترنتی مانند Gmail.
- استفاده از سرویس ابری مانند Dropbox برای به اشتراک‌گذاری فایل‌ها.
- استفاده از برنامه‌های کاربردی آنلاین مانند اسنپ و تپسی.
- انجام امور بانکی از طریق برنامه‌های موبایلی.
- استفاده از نرم‌افزارهای ابری مانند نرم افزار حسابداری آنلاین.
این فناوری همچنین امکان همکاری افراد از راه دور را فراهم میکند و باعث کاهش هزینه‌های سازمانی و افزایش انعطاف‌پذیری می‌شود.
تاریخچه رایانش ابری؛ محاسبات ابری از کجا آمد و چه آینده‌ای در انتظار آن است؟
تاریخچه (Cloud Computing) را میتوان به چندین بخش تقسیم کرد که با توجه به مزایای رایانش ابری به مرور زمان تکمیل‌تر شده است.
دهه 50 تا 70 میلادی؛ به اشتراک‌گذاری کامپیوترها
این مفهوم حدود 20 سال قبل بر سر زبان‌ها افتاد. این در حالی است که پیش‌تر و در سال 1950 میلادی این فناوری به شکلی ابتدایی‌تر استفاده میشد.
در آن زمان رایانه‌های مرکزی تازه ایجاد شده بودند و به علت قیمت بالا و همچنین اندازه‌های بسیار بزرگ، دسترسی به آنها برای افراد و شرکت‌ها بسیار سخت بود. بنابراین متخصصان به این فکر افتادند که امکان اشتراک‌گذاری کامپیوترها بین افراد را به شکل حضوری فراهم کنند.
در ادامه و در دهه 60 میلادی این ایده تکامل یافت. به شکلی که کاربران می‌توانستند در صورت نیاز از راه دور درخواست دهند و به کامپیوتر دسترسی داشته باشند.
در اینجا منطق اشتراک زمانی (Time Sharing) که پردازش ابری بر پایه آن استوار است، بیشتر مورد توجه قرار گرفت. براساس این منطق، دادهها و منابعی که در یک کامیپوتر وجود دارد به روش‌های مختلفی بین کاربران به اشتراک گذاشته میشد.
دهه 70 و 90 میلادی؛ شکل‌گیری ماشین‌های مجازی
بخش دوم تاریخچه محاسبات ابری را میتوان دهه 70 تا اواسط سال 2000 میلادی دانست. یعنی زمانی که مفهومی به نام مجازی سازی در دنیا شکل گرفت. با استفاده از این فناوری زیرساخت‌های به وجود آمده برای کاربران مختلف به اشتراک گذاشته میشد که در نوع خود بی‌نظیر بود.
در دهه 90 میلادی اولین نرم افزار CRM ابری توسط Salesforce به بازار عرضه شد که در نوع خود انقلابی در حوزه ارتباط با مشتریان بود. چرا که برای استفاده از این راه‌حل ارزان‌قیمت، نیازی به نصب فیزیکی بر روی سیستم‌ها نبود و از راه دور امکان دسترسی به آن وجود داشت.
سال 2000 به بعد؛ اوج‌گیری رایانش ابری
سرانجام سال‌های ابتدایی قرن جدید میلادی، شرکت آمازون و در ادامه گوگل از نرم‌افزارهای ابری خود به شکل امروزی آن رونمایی کردند. آمازون ابتدا یک نرم‌افزار ابری برای مدیریت فرایندهای داخلی خود ارائه کرد و بعد از آن در سال 2006 موفق به عرضه خدمات گسترده ابری شد.
این کار آمازون ادامه داشت و با ارائه Google Sheets، Google Docs و Google Forms توسط گوگل بسیار کامل‌تر شد تا امروز همزمان با همه‌گیری کرونا شاهد همه‌گیری انواع نرم‌افزارهای مبتنی بر فضای ابری باشیم. برای آشنایی با تاریخچه کامل رایانش ابری پیشنهاد می‌کنیم مقاله زیر را حتما مطالعه کنید.
مزایای رایانش ابری (Cloud Computing) چیست؟
بدون شک هر تکنولوژی و فناوری جدید مزایا و معایب خاص خود را دارد. اما تجربه ثابت کرده که مزایای رایانش ابری بسیار بیشتر از چالش‌ها یا احیانا معایب اندک آن است.
البته نقش شرکت‌های سرویس‌گیرنده هم در تعیین این مزایامی‌تواند تاثیرگذار باشد. در ادامه مهم‌ترین مزایای پردازش ابری را به زبان ساده بیان می‌کنیم.
صرفه‌جویی در هزینه‌ها
برای شرکت‌ها و خصوصا کسب‌وکارهای نوپا؛ کنترل هزینه برای ادامه حیات سازمان بسیار کلیدی است. در گذشته این شرکت‌های بزرگ بودند که با هزینه بسیار بالا توان ایجاد، ساخت و نصب یک نرم‌افزار به شکل فیزیکی را داشتند. بنابراین شرکت‌های کوچک و متوسط که این امکان را نداشتند، خود به خود از میدان رقابت خارج می‌شدند.
اما پردازش ابری باعث شده تا این شرکت‌ها به راحتی و از راه دور و به میزان نیاز و تقاضای خود به نرم‌افزار مورد نیازشان به شکل اشتراکی دسترسی داشته باشند. بنابراین هم به میزان مصرف خود پول پرداخت میکنند و هم نیازی به صرف هزینه برای ایجاد زیرساخت ندارند.
تسهیل در دسترسی
فناوری ابری دسترسی‌ها را بسیار آسان کرده و محدودیت‌های مکانی و زمانی را کاملا از بین برده است. کاربران برای استفاده از هر نقطه دنیا، تنها به پهنای باند اینترنت خوب نیاز دارند. این مزیت می‌تواند یک فرصت فوق‌العاده برای دورکاری و مدیریت از راه دور فعالیت‌ها باشد.
پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با رایانش ابری و مزایا و کاربردهای آن حتما ویدئو زیر را مشاهده کنید که به شکل خلاصه توضیح داده‌ایم.
کاهش نیاز به نیروی انسانی
در سیستم‌های سنتی نیاز به نیروی انسانی متخصص و ماهر برای ایجاد و آماده‌سازی زیرساخت نرم‌افزار وجود داشت. اما یکی از مهم‌ترین مزایای رایانش ابری این است که این اقدامات توسط شرکت سرویس‌دهنده انجام می‌شود. بنابراین شرکت‌های سرویس‌گیرنده می‌توانند نیروی خود را در فعالیت‌های مهم‌تر به کار گیرند.
به‌روزرسانی خودکار
در روش‌های سنتی باید همواره هزینه‌ای صرف بروزرسانی نرم‌افزار میشد. اما نرم‌افزارهای ابری به شکل خودکار و بدون هزینه به‌روزرسانی می‌شوند. برای نمونه، آپدیت و به‌روزرسانی نرم افزار حسابداری ابری راهکاران ابری به شکل خودکار انجام می‌شود.
امنیت بالا
زیرساخت‌های ایجاد شده توسط شرکت‌های بزرگ بسیار قابل اطمینان‌تر از زیرساخت سایر شرکت‌هایی است که تخصص اصلی آنها در این زمینه نیست.
ضمن آنکه عمل پشتیبان‌گیری ابری و تهیه نسخه پشتیبان از دادهها و اطلاعات توسط آنها انجام می‌شود تا در صورت از بین رفتن اطلاعات در یک نقطه، اتفاق خاصی رخ ندهد. بنابراین امنیت رایانش ابری معمولا بیشتر از شیوه‌های سنتی است.
به اشتراک‌گذاری دادهها
کارکنان می‌توانند از نقاط جغرافیایی مختلف و از راه دور به شکل Real time با هم همکاری کنند، داده‌های متفاوت را به اشتراک بگذارند و به شکل همزمان به یک برنامه دسترسی یکسان داشته باشند.
برخی نقاط ضعف و معایب پردازش ابری
- نیاز به اتصال دائمی و پرسرعت به اینترنت: بدون اتصال اینترنت، کاربر دیگر به برنامه‌ها و اسناد روی ابر دسترسی نخواهد داشت. یعنی پردازش ابری در حالت آفلاین کار نمی‌کند. علاوه بر این، برای کار با اسناد و برنامه‌های تحت وب، نیاز به اتصال با پهنای باند بالا است.
- قابلیت‌های کمتر برنامه‌های تحت ابر (تحت وب): قابلیت‌های یک برنامه دسکتاپ قابل مقایسه با همتای تحت وب آن نیست. برای مثال PowerPoint نسبت به Google Docs به مراتب قابلیت‌های بیشتری دارد.
رهبران ارائه‌دهنده‌ی سرویس‌های رایانش ابری در جهان و خدمات آنها
آمازون، مایکروسافت، آی بی ام، سلفزفورس و گوگل از مهم‌ترین شرکت‌های ارائه‌دهنده سرویس‌های رایانش ابری هستند. در ادامه به خدمات ابری هر کدام از این شرکت‌ها اشاره می‌کنیم.
مهم‌ترین سرویس‌های ابری آمازون- Amazon
AWS یک پلتفرم جهانی بر بستر ابر است که می‌تواند سرویس‌های مختلفی را از طریق اینترنت، به کاربران ارائه دهد. آمازون، IaaS عرضه میکند و این امر به این معناست که دیگر نیازی به خرید سرور، بک‌آپ یا تامین برق برای سرورها نیست.
AWS همچنین Paas عرضه میکند تا امکان دریافت جاوا، پی‌اچ‌پی و سایر پلتفرم‌ها به‌عنوان سرویس فراهم باشد.AWS همچنین SaaSهم ارائه میکند تا بتوان نرم‌افزار را به‌عنوان سرویس دریافت کرد.این شرکت فضای ذخیره سازی ابری هم عرضه میکند.
این سرویس همان‌گونه که از نام آن پیداست، به کاربران خود پردازش ابری ارائه می‌دهد. کاربران با این سرویس، به یک کامپیوتر در ابر دسترسی پیدا میکنند و می‌توانند نرم‌افزارهای خود را روی آن نصب و اجرا کنند و هر اندازه که نیاز باشد، قدرت سخت‌افزاری آن را ارتقا دهند.
سرویس های رایانش ابری مایکروسافت-Microsoft
مایکروسافت آژور سرویس رایانش ابری مایکروسافت برای ساخت، آزمایش، استقرار و مدیریت برنامه‌ها و خدمات از طریق مراکز داده تحت مدیریت مایکروسافت است. آژور سرویس‌های نرم افزار-به‌عنوان-سرویس (SaaS) ، پلتفرم- به‌عنوان- سرویس (PaaS) و زیرساخت-به‌عنوان-سرویس (IaaS) را عرضه میکند و از بسیاری از زبان‌ها، ابزارها و چارچوب‌های برنامه‌نویسی مختلف، مانند نرم‌افزار و سیستم‌های خاص برای مایکروسافت پشتیبانی میکند.
مایکروسافت بیش از 600 سرویس آژور، از جمله محاسبات، ذخیره‌سازی، تلفن همراه ، مدیریت داده، پیام‌رسانی، رسانه‌ها و یادگیری ماشینی دارد. دو محصول اصلی رایانش ابری مایکروسافت یعنی Office 365 و Azure این شرکت را به یکی از عرضه‌کنندگان برتر جهان تبدیل کردند.
مایکروسافت در نظر دارد کسب‌وکار در حال رشد رایانش ابری خود را ادامه دهد. این شرکت شراکت تجاری خود را با Swift اعلام کرده است. نزدیک به 11000 شرکت در زمینه‌ی فعالیت مالی و بانک مراودات مالی خود را به‌وسیله‌ی Swift انجام می‌دهند.
مایکروسافت در نظر دارد برای گسترش شبکه‌ی swift، امنیت و هوشمندی رایانش ابری این پلتفرم را توسعه دهد. به‌تازگی مایکروسافت و فولکس واگن مشارکتی را اعلام کرده‌اند که به خودروسازان کمک می کند تا از ابر مایکروسافت برای تولید وسایل نقلیه هوشمند استفاده کنند. مایکروسافت همچنین برای ذخیره هویت کاربر و کنترل دسترسی به داده ها روی سیستم های هویتی مبتنی بر cloud و block chain کار میکند.
خدمات رایانش ابری IBM- آی‌بی‌ام
IBM Cloud یکی دیگر از سرویس های رایانش ابری در جهان است که خدمات زیرساخت-به‌عنوان-خدمت(IaaS) ، نرم‌افزار-به‌عنوان-خدمت (SaaS) و بستر-به‌عنوان-خدمت (PaaS) را از طریق مدل‌های ارائه ابرعمومی، خصوصی و ترکیبی عرضه میکند. IBM Cloud به توسعه‌دهندگان نرم‌افزار در ایجاد و اجرای برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های مدرن کمک میکند.
IBM در سال 2017 رقابت بزرگی را با آمازون و مایکروسافت داشت. این شرکت در سه ماهه آخر سال 2017، 5.5 میلیارد دلار درآمد کسب کرد، که بالاترین درآمدی است که عرضه‌کنندگان رایانش ابری کسب کرده‌اند. IBM یکی از بازیگران اصلی رایانش ابری در جهان است.
این شرکت بزرگ تکنولوژی جهان، اخیرا چندین همکاری تجاری مهم را اعلام کرده است. IBM مدتی است که روی block chain کار میکند و اخیرا پلتفرم Food Trust مبتنی بر blockchain IBM را منتشر کرده است.
IBM همچنین با Travel port برای مدیریت، پیگیری و محاسبه هزینه سفر با استفاده از داده‌های Travel port و IBM Watson و IBM Cloud block chain IBM همکاری کرده است. IBM به تازگی مدیریت ابرچندگانه را منتشر کرده است تا به کاربران کمک کند داده‌های خود را بر روی ابرهای چندگانه مدیریت کنند.
سرویس های ابری شرکت Salesforce، سلزفورس
Salesforce نسبت به سایر بازیگران رایانش ابری در جهان کمتر شناخته شده اما با سرعت بالایی در حال رشد است. Salesforce Cloud Computing تمام برنامه‌های کاربردی مورد نیاز کسب‌وکار مانندCRM ، ERP ، خدمات مشتری، فروش، برنامه‌های تلفن همراه و بازاریابی را ارائه می‌دهد.
این خدمات شامل چندین سرویس ابری مانند Cloud Sales ، Cloud Service ، Cloud Marketing است و به مدیریت اطلاعات تماس برای مشتریان و خودکارسازی فرایندهای تجاری کمک میکند.
در آغاز استراتژی اصلی این شرکت، عرضه‌ی نرم‌افزارهای سازمانی در قالب خدمات بود که این کار با کمک فناوری رایانش ابری امکان‌پذیر بود. Salesforce را میتوان از نخستین شرکت‌هایی دانست که نرم‌افزارهای سازمانی را با روش SaaS عرضه کرده است.
از آن‌جا که بیشتر این کاربران فروشندگان سازمان‌ها بودند، این مزایا به آنان کمک می‌کرد با دسترسی به اطلاعات مشتریان قبل و حین جلسه، عملکرد خود را بهبود دهند و مدیران شرکت‌ها هم با هزینه‌ی کم‌تری فرآیند فروش خود را مدیریت کنند.
چه کسانی باید از پردازش ابری استفاده کنند؟
- کاربرانی که به طور مشترک بر روی پروژه‌ها یا اسناد کار میکنند.
- کسانی دائما در حال سفرند.
- کاربرانی که ترجیح می‌دهند در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنند.
- افراد و سازمان‌هایی که دنبال دورکاری و دسترسی به نرم‌افزار از راه دور هستند.
- افراد و سازمان‌هایی که به دنبال ذخیره‌سازی داده‌های خود در یک فضای ذخیره ابری هستند.
چه کسانی نباید از پردازش ابری استفاده کنند؟
- کاربرانی که به اینترنت پرسرعت دسترسی ندارند
- کاربرانی که مسائل امنیتی برایشان از اولویت بیشتری برخوردار است.
- کاربرانی که به برنامه‌های فعلی عادت کرده‌اند و از محیط ناآشنای برنامه‌های جدید تحت‌‌وب هراس دارند.
مدل‌های به کارگیری رایانش ابری چگونه است؟
سه مدل مختلف برای به کارگیری فناوری (Cloud Computing) وجود دارد. فارغ از آنکه شیوهی ارائه آنها (Paas، Iaas، Saas) به چه شکل باشد.
ابرهای عمومی (Public Cloud)
شیوه دسترسی در این مدل به شکل عمومی است و افراد و شرکت‌های مختلف می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند.
در ابر عمومی زیرساخت و منابع محاسباتی در اختیار یک شرکت است و برنامه‌های مشتریان مختلف در سرورها و سیستم‌های ذخیره‌ساز و شبکه ابری باهم قرار دارند.
ابرهای خصوصی (Private Cloud)
ابرهای خصوصی بیشتر برای شرکت‌های بزرگ کاربرد دارد که تمایل به ایجاد زیرساخت جداگانه دارند. این زیرساخت در داخل سازمان ایجاد شده و دیگر بهشکل عمومی نیست.
البته ممکن است این فضا در مرکز داده شرکت دیگری باشد که به آن ابرخصوصی برون سازمانی می‌گویند. در این حالت همچنان مزایای ابر عمومی نیز وجود دارد.
به بیان دیگر، ابر خصوصی به معنی طراحی یک زیرساخت محاسباتی با اضافه کردن مجازی‌سازی و واسط‌های مشابه ابر است. این ساختار به کاربران اجازه می‌دهد تا با دیتاسنتر‌های محلی خود تعامل داشته باشند.
در واقع ابر خصوصی، مراکز داده مجازی شده داخل FireWall شرکت هستند. در این مدل اغلب مصرف‌کننده و فراهم‌کننده ابر یکی هستند.
ابرهای ترکیبی
به روشی که در آن چند ابر ارتباط دارند ( خصوصی یا عمومی) ابر ترکیبی گفته می‌شود. برای نمونه ممکن است سازمانی برای نیازهای اصلی خود مانند سرور اصلی وب‌سایت از ابر خصوصی استفاده کند ولی برای برخی کاربردها مانند کار با فایل‌های چندرسانه‌ای با ترافیک بالا از ابر عمومی استفاده کند.
برای آشنایی بیشتر با ابر عمومی، خصوصی و ترکیبی توصیه می‌کنیم حتما مقاله زیر را مطالعه کنید.
رایانش ابری در سه سرویس Iaas؛ Paas، Saas و سه مدل ابر عمومی، خصوصی و ترکیبی به کاربران و کسب‌وکارهای مختلف عرضه می‌شود.
مدل‌های ارائه خدمات در پردازش ابری به چه شکل است؟
گفتیم که سه مدل برای ارائه خدمات انواع رایانش ابری وجود دارد. هر کدام از این مدل‌ها تفاوت‌ها و شباهت‌هایی با یکدیگر دارند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
مدل زیرساخت به عنوان خدمت؛ Infrastructure as a service (Iaas)
پایه‌ای‌ترین خدمات زیرساخت مانند تهیه‌ی سرور، پردازنده، فضای ذخیره‌سازی و دیگر منابع بر حسب نیاز در این مدل ارائه می‌شود. در حال حاضر غالب خدماتی که با عنوان فناوری رایانش ابری در داخل کشور ارائه می‌شود از نوع زیرساخت به عنوان سرویس (Iaas) است.
مدل بستر به عنوان زیرساخت؛ Platform as a service (Paas)
پلتفرم به عنوان سرویس (Paas) شامل سرویس‌هایی است که به کاربران اجازه می‌دهد با استفاده از ابزارهای عرضه شده توسط ارائه‌دهنده، برنامه‌های کاربردی و نرم‌افزار ایجاد کنند.
این خدمات می‌تواند شامل ویژگی‌های از پیش پیکربندی شده‌ای باشد که مشترکین می‌توانند به عضویت آن در بیایند و از آنها استفاده کنند.
مدل نرم‌افزار به عنوان خدمت؛ Software as a Service (Saas)
خدمات این گروه تنوع زیادی دارند؛ چرا که بیشتر خدمات ارائه شده از یک برنامه کاربردی می‌تواند تحت عنوان خدمات نرم‌افزاری در اختیار کاربر قرار گیرد.
در روش نرم افزار به عنوان سرویس (Saas) کاربر با یک حساب کاربری و بر بستر اینترنت می‌تواند از نرم‌افزار استفاده کند. همچنین به‌روزرسانی و نگهداری این نرم‌افزارها به عهده ارائه دهنده خدمت است.
برای آشنایی بیشتر و بهتر با انواع سرویس‌های پردازش ابری و همچنین کارکردها و تفاوت‌های مختلف آنها پیشنهاد می‌کنیم حتما مقاله زیر را مطالعه کنید.
محاسبات ابری و نرم‌افزارها و راهکارها سازمانی
یکی از مهم‌ترین صنایعی که فناوری رایانش ابری تاثیر قابل‌توجهی در آن داشته، صنعت نرم‌افزارهای سازمانی است. از دهه‌ی ۱۹۹۰ میلادی که شرکت SalesForce برای اولین بار نرم‌افزارهای مدیریت ارتباط با مشتریان را با استفاده از فناوری پردازش ابری ارائه داد، تا امروز که بیشتر سازمان‌ها انواع سرویس‌های رایانش ابری را در اختیار مشتریان‌شان قرار می‌دهند، بازار راهکارهای نرم‌افزاری ابری سازمانی رشد قابل توجهی داشته است.
طبق گزارش موسسه تحقیقاتی IDC، نرخ رشد سالانه راهکارهای برنامه‌ریزی منابع سازمان (ERP) بر بستر ابر از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ در کل جهان ۶.۳۸ درصد بوده و همچنین پیش‌بینی می‌شود سهم رایانش ابری از بازار نرم‌افزارهای سازمانی از ۲۲ درصد در سال ۲۰۱۳ به ۴۵ درصد تا سال ۲۰۲۳ افزایش یابد.
یکی از دلایل این رشد، استقبال شرکت‌های کوچک و متوسط از سیستم‌های ابری است. اغلب شرکت‌های متوسط و کوچکی که در حال رشد هستند، تمایل دارند از راهکارهای نرم‌افزاری حرفه‌ای استفاده کنند اما این دغدغه را دارند که صرف منابع مالی و انسانی برای این راهکارها، قدرت عملیاتی و بازدهی نسبت به سرمایه را تحت تاثیر قرار دهد.
راهکارهای ابری به این شرکت‌ها کمک میکنند که بتوانند بدون نیاز به صرف هزینه‌ی زیاد برای زیرساخت و سخت‌افزار، به امکانات راهکارهای نرم‌افزاری قدرتمند و حرفه‌ای با قیمتی توجیه‌پذیر دسترسی داشته باشند و منابع خود را برای توسعه زمینه فعالیت خود صرف کنند.
دغدغه‌ی استفاده از راهکارهای حرفه‌ای برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در ایران هم وجود دارد اما استفاده از فناوری رایانش ابری نیازمند زیرساخت اینترنتی مناسبی است که پیش از این در ایران کمتر در دسترس قرار داشت. براساس آمارهای موجود در سال‌های اخیر، زیرساخت‌های ارتباطی در کشور رشد قابل توجهی داشته است.
این شواهد نشان می‌دهد که زیرساخت لازم برای استفاده از فناوری رایانش ابری در ایران فراهم شده است؛ افزون بر این شواهد، ایجاد و گسترش قابل توجه کسب‌وکارهای اینترنتی را میتوان دلیل دیگری برای اطمینان از به‌وجود آمدن زیرساخت‌های مناسب اینترنت در کشور و ایجاد زمینه مناسب برای ارائه سیستم های ابری دانست.
پیش‌نیازهای استفاده از فناوری رایانش ابری برای شرکت‌ها چیست؟
شرکت‌هایی که قصد استفاده از یک برنامه مبتنی بر کلود را دارند، باید برخی الزامات و فاکتورها را قبل از پیاده‌سازی سیستم در نظر بگیرند از جمله:
- بهبود فرایندهای سازمانی: محاسبات ابری بیشتر از هر چیزی با فرایندها سروکار دارند. بنابراین قبل از اجرا باید به کمک متخصصان، فرایندهای سازمانی را بهبود داد.
- کمک از مشاوران: مشاوران و افراد خبره در زمینه ابری می‌توانند شرکت‌ها را بیشتر آماده پذیرش تغییرات کنند.
- همراهی منابع انسانی: شاید یکی از مهم‌ترین الزامات موفقیت سیستم‌های ابری؛ همراهی کارکنان و مدیران با اجرای آن باشد.
- اندازه و سطح سازمان: هر سازمانی باید میزان مصرف و نیاز خود را به برنامه مشخص کرده و براساس آن اقدام به خرید کند.
جمع‌بندی
راهکاران ابری، مجموعه نرم‌افزارهای ERP بر بستر رایانش ابری است. این سیستم روی سرورهای شرکت همکاران سیستم نصب می‌شود و به شرکت‌ها این فرصت را می‌دهد که بدون نیاز به خرید سرور و سخت افزار، کاربران از طریق اینترنت و در بستری امن به سیستم و اطلاعات سازمان دسترسی داشته باشد.
راهکاران ابری شامل سبد جامعی از محصولات حسابداری ابری، تدارکات و لجستیک، فروش، پخش، خرده‌فروشی، مدیریت منابع انسانی، هوش تجاری و بهای تمام شده ابری است که کسب‌وکارها براساس نیاز خود می‌توانند از آن استفاده کنند.
فراهم شدن زیرساخت‌های ارتباطی و وجود نیازهایی در بازار نرم‌افزارهای سازمانی که فناوری رایانش ابری می‌توانست بهترین پاسخ به آنها باشد، همکاران سیستم را بر آن داشت تا ERP بومی خود را که با نام تجاری «راهکاران» در بازار شناخته می‌شود، با این فناوری در اختیار مشتریان قرار دهد. این راهکار که با عنوان «اهکاران ابری» به بازار معرفی شده است، قصد دارد به نیاز شرکت‌های با اندازه متوسط پاسخ دهد. این کسب‌وکارها فرآیندهای استاندارد و نیازهای سیستمی مشخصی داشته و کاهش هزینه‌های استفاده از نرم‌افزارهای سازمانی، تاثیر قابل توجهی در عملکرد آنها دارد.
راهکاران ابری، شامل نرم افزار حسابداری ابری ، فروش ابری، تدارکات و لجستیک، نرم افزار منابع انسانی، حسابداری مدیریت، پخش، خرده‌فروشی و هوش تجاری ابری است. ابزار کاوشگر هم برای ساخت گزارش‌های متنوع در کنار همه ماژول‌ها در اختیار مشتریان قرار می‌گید. در این راهکار به دلیل استفاده از فناوری پردازش ابری، کسب‌وکارها می‌توانند هزینه‌ی مالکیت خود را کاهش دهند و به جای سرمایه‌گذاری در زیرساخت و نرم‌افزار، هزینه‌ی استفاده از نرم‌افزار را مانند سایر هزینه‌های عملیاتی، به صورت دوره‌ای پرداخت کنند. در این راهکار علاوه بر منافع هزینه‌ای که از نحوه پرداخت برای مشتریان ایجاد می‌شود، برخورداری از امنیت اطلاعات با بالاترین استانداردهای امنیتی و دسترسی در هر لحظه و هر مکان بر بستر اینترنت نیز برای مشتریان فراهم می‌شود.
با استفاده از راهکاران ابری، کسب‌وکارها اطمینان خواهند داشت که علاوه بر استفاده از زیرساخت‌های به‌روز، همیشه آخرین نسخه‌ی راهکاران که بر بستر رایانش ابری متناسب‌سازی شده است، در اختیار آنها خواهد بود و دغدغه‌ای برای نگهداری از نرم‌افزار و زیرساخت‌های آن نخواهند داشت.