معرفی شرکت آی بی ام (IBM)؛ تاریخچه، انواع محصولات و خدمات

شرکت بین‌المللی ماشین‌های تجاری یا IBM یکی از بزرگترین شرکت‌های چندملیتی مستقر در نیویورک آمریکا است که در زمینه تولید سخت افزارها و نرم افزارهای رایانه‌ای فعالیت می‌کند. محصولات این شرکت طیف وسیعی از حوزه‌ها، از ساخت قطعات معمولی رایانه تا نانو فناوری، را پوشش می‌دهد. در سال 2011 شرکت IBM به عنوان دومین شرکت تجاری بزرگ در زمینه فناوری‌های رایانه‌ای انتخاب شد. در حال حاضر IBM به عنوان یکی از مهم‌ترین و بزرگترین شرکت‌های ارائه دهنده خدمات ابری در دنیا است.

مجله فورچون در سال 2011 ، شرکت IBM را هجدهمین شرکت بزرگ آمریکا و هفتمین شرکت سودآور معرفی کرد. نشریه فوربز نیز در همین سال این شرکت را سی و یکمین شرکت بزرگ در سراسر جهان اعلام کرد. خدمات و محصولات IBM اکنون به مشتریان متنوعی در بیش از 175 کشور مختلف ارائه می‌شود. Red Hat یکی از مشتریان کلیدی IBM به شمار می‌رود.

 در ادامه به برخی از بزرگترین رقبای IBM اشاره شده است:

• Accenture
• Hewlett
• Oracle
• Amazone
• Microsoft

در حال حاضر بیش از 350 هزار نفر با عنوان‌های دانشمند، مهندس، مشاور و متخصص فروش در بیش از 100 کشور جهان برای IBM کار می‌کنند. علاوه بر این، شرکت IBM، 12 لابراتوار پژوهشی در 6 کشور مختلف با بیش از 3000 پژوهشگر نیز دارد. کارکنان IBM تاکنون توانسته‌اند جوایز مهم و معتبر علمی بسیاری را از آن خود کنند که از جمله آنها باید به 5 جایزه نوبل اشاره کرد.

تاریخچه شرکت آی بی ام

برای بررسی تاریخچه شرکت IBM باید از دهه 1880 شروع کرد؛ چرا که در این برهه از زمان، فناوری‌های جدیدی وارد زندگی انسان‌ها شد. بعدها در سال 1911 این غول رایانه‌ای از حاصل ادغام سه شرکت بزرگ در آن زمان؛ یعنی Tabulating Machine Company، International Time Recording Company وComputing Scale Corporation متولد شد.

این شرکت در بدو تاسیس CTR نامیده شد. در سال 1924 نام شرکت به IBM که یکی از زیرشاخه‌های شرکت در کانادا و آمریکا جنوبی بود، تغییر یافت. از ادغام شرکت‌های تولیدکننده این محصولات، شرکت CTR  (IBM کنونی) به وجود آمد.

موسس IBM چارلز رانلد فلینت بود. او در شرکت تازه تاسیس خود فناوری‌هایی مانند ترازوهای تجاری و ساعت‌های ثبت زمان کار (دستگاه‌های حضور و غیاب کارمندان) را عرضه کرد. در سال 1914 چارلز فلینت از سر توماس جی واتسون دعوت به همکاری کرد. واتسون به محض ورود به این شرکت به فکر تقویت خدمات به مشتریان افتاد. هنوز 11 ماه از آمدن واتسون نگذشته بود که در آمد CTR به 11 میلیون دلار و خود او نیز به ریاست شرکت رسید.

در سال 1937 این شرکت که حالا به IBM معروف شده بود، در زمینه ساخت ماشین‌های اداری فعالیت می‌کرد که در آن زمان به «تجهیزات جدول نویسی» معروف بود. این تجهیزات سازمان‌های کاربر را قادر می‌کرد تا بتوانند حجم بالایی از اطلاعات خود را پردازش کنند. از جمله مهم‌ترین مشتریان این تجهیزات، دولت آمریکا بود که در آن زمان تلاش می‌کرد اطلاعات و اسناد شغلی مربوط به 26 میلیون نفر از شهروندان خود را نگهداری کند. دولت آلمان نیز در آن زمان یکی از مشتریان معروف IBM بود. در همین سال، رئیس IBM با آدولف هیتلر دیدار و با او درباره عرضه این تجهیزات در آلمان مذاکره کرده بود. همچنین در سال 1941 شرکت IBM، تجهیزاتی را برای اردوگاه اسرای جنگ ساخت.

اولین رایانه IBM

در سال 1956 آرتور ال ساموئل که در یکی از لابراتوارهای شرکت در نیویورک کار می‌کرد، دستگاهی برای بازر چکرز ساخت که به IBM 704 معروف شد. این دستگاه یک مگا کامپیوتر بود که قابلیت «یادگیری» داشت. گفته می‌شود این دستگاه دارای پردازشگر‌های قوی، با سرعت بالا و دارای اولین برنامه «خودآموز» بود؛ برنامه‌ای که در رده فناوری هوش مصنوعی جای می‌گیرد!

IBM در  سال 1957 ، زبان برنامه نویسی FORTRAN را توسعه داد. از دیگر ابداعات مهم شرکت IBM یک سیستم رزرو با نام SABRE بود که در 1961 برای شرکت هواپیمایی آمریکا ساخته شد. در همین سال ماشین تحریر Selectric از سوی این شرکت وارد بازار شد که در آن زمان، در نوع خود بهترین و موفق‌ترین دستگاه به شمار می‌رفت.

IBM در دهه 60 وارد تولید دستگاه‌ها و ابزارهای مورد نیاز تحقیقات فضایی شد و در پروژه‌های مختلف از جمله در پروژه سفر انسان به ماه، در سال 1969 ، با فضانوردان همکاری کرد.

تاریخ 7 آوریل 1964 نقطه عطفی در تاریخچه فعالیت‌های IBM بود؛ چرا که در این روز، اولین رایانه خانگی که IBM System/360 نام داشت، توسط شرکت IBM  روانه بازار شد. این محصول که در سال‌های بین 1964 تا 1978 فروخته می‌شد، اولین رایانه خانگی بود که توان انجام طیف متنوعی از عملیات، از کارهای کوچک تا عملیات سازمانی بزرگ، را دارا بود.

در سال 1981 شرکت IBM پس از امضای توافق‌نامه همکاری با بانک جهانی، برای اولین بار یک نرم افزار مالی و حسابداری با نام Financial swap را به بازار عرضه کرد. در همین سال نیز رایانه‌ای با نام IBM PC را به بازار عرضه کرد که به استانداردی در صنعت رایانه تبدیل شد.

هم اکنون ارزش مالی شرکت IBM را حدود 116 میلیارد دلار برآورد می‌کنند. اگرچه IBM در سال‌های اخیر از رقیب همیشگی خود یعنی مایکروسافت بسیار عقب افتاده است، اما همچنان در میان بزرگترین شرکت‌های فعال در زمینه فناوری اطلاعات به شمار می‌آید. در آمد این شرکت در سال 2021 حدود 57.35 میلیارد دلار بوده که این رقم در سال 2022 به 60.53 میلیارد دلار افزایش یافته است. در حال حاضر مدیرعامل شرکت  IBM مدیری هندی به نام آرویند کریشنا است.

دلایل موفقیت شرکت IBM

شرکت IBM از زمان تاسیس تاکنون روند پیشرفت قابل توجهی داشته است. در ادامه این نوشتار به برخی از دلایل موفقیت شرکت IBM می‌پردازیم:

• تحلیل داده  برای شناسایی مزیت رقابتی: در دنیای امروز، شرکت‌ها برای کسب مزیت رقابتی باید داده‌های مختلف را از کانال‌ها متنوع جمع‌آوری کنند و از داده‌های تجمیع شده برای شناسایی نیاز مشتری استفاده کنند.
• چابکی و تطبق پذیری سریع: شرکت IBM همیشه یکی از شرکت‌های پیشرو در زمینه راه‌اندازی فناوری‌های روز است. برای مثال، استفاده از پلتفرم‌های مبتنی بر فناوری‌های رایانش ابری و هوش مصنوعی ، از انواع فناوری‌هایی است که شرکت IBM به عنوان یکی از رهبران بازار در آن فعالیت می‌کند.
• تحقیق و پژوهش با استفاده از متخصصان: شرکت IBM یکی از شرکت‌هایی است که سرمایه‌گذاری زیادی روی بخش تحقیق و توسعه انجام داده است.
• اعتماد و امینت: ریسک‌های امنیتی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مشتریان دنیای تکنولوژی است. ایجاد استاندارد‌های امنیتی قوی و القای حس اعتماد به مشتریان، یکی از مهم‌ترین دلایل موفقیت شرکت IBM در میان مشتریان است.

طیف محصولات شرکت آی بی ام

IBM در حال حاضر 12 لابراتوار بزرگ در سراسر جهان دایر کرده است و علاوه بر آن، شعبه و زیرشاخه‌های زیادی نیز در بسیاری از کشورهای دنیا دارد. بسیاری از فناوری‌های بنیادین صنعت رایانه مانند فلاپی دیسک (که امروز دیگر منسوخ شده)، درایوهای هارد دیسک، پروژه هوش مصنوعی واتسون، فیلترهای اسپم و غیره از مهمترین ابداعات IBM به شمار می‌روند.

در حال حاضر IBM یکی از پرچم‌داران ارائه خدمات رایانش ابری به مشتریان حقیقی و حقوقی است. شرکت IBM با داشتن دیتاسنترهای بزرگ، یکی از مهم‌ترین شرکت‌ها در زمینه ارائه خدمات SaaS به شمار می‌آید. میزان درآمد این شرکت از خدمات ابری در سال 2019، حدود 24.4 میلیارد دلار بوده است.

سایر محصولات IBM را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد:

• منگنه‌‌ها و پانچ‌ها
• ماشین‌‍های شمارشگر و مرتب‌کننده
• ماشین حساب‌ها
• ماشین‌های ترجمه و تفسیر
• ماشین‌های جدول‌نویس
• ماشین‌های محاسبه‌گر
• دستگاه‌های ثبت و ضبط اسناد
• ساعت‌ها
• ماشین‌های تحریر و تجهیزات نوشتاری
• دستگاه‌های کپی
• تدارکات و دیگر محصولات نظامی (به ویژه در جنگ جهانی دوم)
• گوشی‌های تلفن چرخشی
• نسل‌های مختلف دستگاه‌های رایانه‌ای
• سخت‌افزارهای رایانه‌ای
• نرم‌افزارهای رایانه‌ای (سیستم عامل، برنامه‌های کاربردی، زبان‌های برنامه‌نویسی، میان افزارها و…)
• ریزپردازنده‌ها و پردازشگرها
• ابررایانه‌ها و ریزرایانه‌ها
• چاپگرها و ماشین‌های چاپ
• پایگاه‌ها و ذخیره‌کننده‌های داده
• سیستم رزرو هواپیمایی
• دستگاه‌های خودکار هواپیما
• سخت‌افزارها و نرم‌افزاهای بانکی و مالی
• تجهیزات آزمایشگاهی و پزشکی
• دستگاه‌های خرده‌فروشی و فروش فروشگاهی
• پایانه‌های ارتباطات دور
• و…

با نگاهی گذرا به قلمرو وسیع فعالیت‌های شرکت IBM چندان عجیب نیست اگر بگوییم این شرکت با همه دنیا وارد رقابت شده است. با این همه مطرح‌ترین رقبای IBM، شرکت‌های سازنده قطعات رایانه‌ای از جمله شرکت‌هایی مثل اچ پی، دِل، سیسکو، اپل، توشیبا، ان سی آر، فوجیتسو، هیتاچی، ایسر، کنون، سونی، ریکون، مایکروسافت، سیکو و اوکی الکتریک هستند.