واژه شناسی (حق اختراع)

اختراع (Invention): اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است که برای اولین بار فرآیند یا فرآورده ای خاص را ارائه می کند و مشکلی را در یک حرفه، فناوری، صنعت و مانند آن حل می کند. ابداع محصول صنعتی جدید که سابقا نمونه ی آن وجود نداشته است، ساخت وسیله نو، به کار بردن وسایل موجود به شیوه ای نو به منظور بدست آوردن یک نتیجه یا محصول صنعتی و یا کشاورزی جدید، از مصادیق پدید آوردن چیزی نو است.

حق اختراع(Patent): از اقسام حقوق مربوط به مالکیت فکری است که توسط مقامات صالح به مخترع داده می شود تا از اختراع برای مدت معین (حداکثر بیست سال) استفاده و بهره برداری کند. در نتیجه دارا بودن حق اختراع، مخترع میتواند مانع بهره-برداری تجاری دیگران از اختراع شود.

کشف علمی (Scientific discovery): شناسایی پدیده ها، خصوصیات یا ضوابط مادی جهان است که تا کنون ناشناخته بوده است ولی با تحقیق و پژوهش مورد شناسایی قرار گرفته است یا ممکن است در آینده شناسایی شود.

اختراع محصول/ اختراع فرآورده (Invention of product): ساخت و تولید یک شی یا ماده مخصوصی است که آن را از اشیاء یا مواد مشابه دیگر متمایز می کند. مثلا ابداع یک عضو مصنوعی بدن انسان که به جای عضو طبیعی کاربرد داشته باشد.

اختراع فرآیند (Invention of process): ابداع روشی است که به کمک آن روش یا ابزار، محصولی تولید گردد یا با روشی خاص و تکنیک مخصوص مشکل یا مشکلات فنی، صنعتی یا کشاورزی حل شود. مثلا اختراع روشی برای آبیاری قطره ای در کشاورزی.

ویژگی های اختراع: شامل خصوصیات اساسی برای تحقق اختراع که شامل جدید بودن، داشتن گام ابتکاری و کاربرد صنعتی است. جدید بودن به این معناست که در قلمرو فنون و صنایع قبلا سابقه نداشته است و برای افرادی که در آن فن مهارت عادی و معمولی دارند، پدیده ناآشنا باشد. کاربرد صنعتی داشتن به این معناست که به کمک آن پدیده ابداعی کالایی ساخته شود و یا محصولی تولید گردد یا خدمات تجاری و امثال آن را بتوان ارائه داد.

گواهی نامه اختراع: سندی است که اداره ثبت مالکیت صنعتی، برای حمایت از اختراع صادر می کند و دارنده آن می تواند از حقوق انحصاری آن بهره مند شود. حقوق اختراع ثبت شده منحصرا به مخترع تعلق دارد.

ثبت اختراع سرزمینی: یعنی یک اختراع فقط در قلمرو سیاسی و بر طیق ضوابط و مقررات یک کشور به ثبت برسد.

ثبت منطقه ای اختراع: یعنی مخترع موضوع اختراع خود را در سازمان منطقه ای که دول مختلف ضوابط و مقررات یکسانی را برای ثبت اختراع به موجب معاهده ای پذیرفته اند، به ثبت برساند. فایده ثبت منطقه ای اختراع این است که با تسلیم یک اظهارنامه به یک زبان، پرداخت یک هزینه و با یک بررسی مفاد اظهارنامه و موضوع اختراع، متقاضی موفق به اخذ گواهی نامه اختراع می شود که در تمام کشورهای تعیین شده در اظهارنامه اعتبار خواهد داشت. و البته بی اعتبار شدن گواهی موجب سلب حمایت در همه کشورهای تعیین شده خواهد شد. پنج سازمان منطقه ای ثبت اختراع در جهان وجود دارد: اداره اروپایی ثبت اختراع، سازمان اروپایی آسیایی ثبت اختراع، اداره ثبت اختراعات شورای همکاری خلیج فارس، سازمان منطقه ای مالکیت معنوی آفریقا، سازمان مالکیت معنوی آفریقا.

ثبت بین المللی اختراع: مخترع هم زمان با تسلیم اظهارنامه ثبت اختراع در یک کشور، در کشورهای مختلف دیگر اقدام به تسلیم اظهارنامه ثبت اختراع کند. این نوع ثبت محدود به کشورهای یک منطقه ی خاص نیست و از این نظر با ثبت منطقه ای متفاوت است. معاهده ی همکاری ثبت اختراع (PCT) معاهده ای است که امکان ثبت بین المللی را فراهم آورده است.

حق مادی اختراع: حق بهره برداری انحصاری به وسیله دارنده گواهی نامه اختراع از موضوع آن یا انتقال حق مزبور به شخص دیگر به موجب قرارداد یا انتقال قهری آن به ورثه صاحب حق است. این حقوق شامل تولید و به کارگیری فرآورده ها یا تولید محصولات، عرضه محصولات برای فروش و فروش محصولات ، استفاده از کالاها و محصولات، ذخیره سازی و نگهداری کالاها و محصولات به قصد عرضه برای فروش یا فروش، صادر کردن تولیدات موضوع اختراع یا صدور روش و ابزار اختراع شده به خارج از کشور برای فروش، وارد کردن کالاها و فرآورده های اختراعی یا روش و ابزار اختراع شده به داخل کشور