تیم کوک ؛ از IBM تا جانشینی استیو جابز

زمان مطالعه: 7 دقیقه

زندگینامه تیم کوک ؛  مدیر عامل شرکت اپل و جانشین استیو جابز

تیم کوک مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره شرکت اپل است. از زمان آغاز مدیریت او در سال 2011، اپل رشد قابل توجهی داشته است. از جمله اینکه از سال 2011 تا سال 2021 سهام اپل بیش از 1000% رشد داشته است. همچنین طبق گزارش‌های منتشر شده در سال 2021، اپل در هر ثانیه 10.000 دلار درآمد ایجاد کرده است.

مؤسسه‌ مطالعاتی Glass Door در گزارش سالیانه‌ خود، به معرفی محبوب‌ترین مدیران دنیا پرداخته است. طبق آخرین گزارش این موسسه که در سال 2021 منتشر شد نام مدیران شرکت‌های بزرگ فناوری اطلاعات نیز به چشم می‌خورد. تیم کوک، مدیر عامل شرکت اپل، در این لیست، رتبه 32 را به خود اختصاص داده است. در ادامه این نوشتار به شرح مختصری از بیوگرافی تیم کوک می‌پردازیم.

زندگینامه تیم کوک

زندگینامه تیم کوک را از کودکی او آغاز می‌کنیم. تیموتی دی (تیم) کوک در اول نوامبر 1960 در ایالت آلابومای آمریکا متولد شد. پدرش کارگر کشتی سازی و مادرش در یک داروخانه کار می‌کرد. کوک از زمان کودکی کارهای پاره وقت در داروخانه مادرش انجام می‌داد. تیم کوک تحصیلات خود را در شاخه‌ی مهندسی صنایع در سال 1982 در دانشگاه اوبرن به پایان رساند. وی همچنین مدرک MBA خود را در سال 1988 از دانشگاه دوک دریافت کرد.

بعد از گرفتن مدرک MBA، کوک 12 سال در شرکت آی بی ام فعالیت کرد و آخرین سمت کوک در این شرکت مدیر بخش عملیات ساخت و توزیع آمریکای شمالی و آمریکای لاتین بود. بعد از آن، 6 ماه در شرکت کامپک فعالیت ‌کرد. سمت کوک در این شرکت، قائم مقام بخش محصول و عرضه محصولات بود. کوک در سال 1998 همزمان با بازگشت مجدد جابز به شرکت اپل راه پیدا کرد.

انتخاب اپل توسط کوک و جدایی‌اش از شرکت کامپک، به نظر کاری پر ریسک و خطرناک بود. چرا که در آن زمان کامپک اولین تولید کننده‌ی رایانه‌های شخصی در جهان بود، حال آنکه اپل در آن سال‌ها شرکتی کوچک و کم اهمیت محسوب می شد.

تیم کوک در آن زمان به نابغه انبارداری معروف بود و اپل تلاش زیادی برای استخدام او کرد. پس از درخواست‌های متعدد اپل، سرانجام کوک تصمیم گرفت استیو جابز را ملاقات کند. در همان زمان اپل با زیان مواجه بود. با این حال ملاقات با استیو جابز کوک را به شدت تحت تاثیر استراتژی‌های شرکت قرار داد و بالاخره تیم کوک با حقوق بالا به اپل راه یافت.

مسئولیت اصلی تیم کوک در سال‌های اول فعالیتش در اپل در بخش‌های سفارش محصول، آماده‌سازی و فروش خلاصه می‌شد. پس از یک سال از ورود تیم کوک، اپل از عرضه آی مک 309 میلیون دلار سودآوری داشت. تیم کوک روش‌های انبارداری را با پیاده سازی استراتژی JIT (just in time) متحول کرد.

پیش از اینکه تیم کوک به عنوان جانشین استیو جابز و مدیرعامل شرکت اپل انتخاب شود، در سال 2005 ، یکی از مدیران اجرایی اپل شد. جابز در فاصله‌ی ماه‌های ژانویه تا ژوئن 2009 ، به دلیل بیماری، بخش عمده‌ای از مسئولیت‌های مدیر عاملی‌اش را به کوک واگذار کرد.

در ژانویه 2011، هیئت مدیره‌ی اپل با سومین مرخصی استعلاجی و طولانی مدت جابز موافقت کرد و در این بازه زمانی نیز، به استثنای تصمیم‌های بزرگ که همچنان توسط جابز گرفته می‌شد، دیگر مسئولیت‌های مدیر عاملی بر عهده‌ی تیم کوک قرار داشت. کوک به طور رسمی همزمان با استعفای جابز در 24 اوت 2011 به سمت مدیر عاملی (CEO) اپل رسید.

اگرچه در زمان استیو جابز، اپل محصولات متنوعی از جمله آیفون، آی‌پد، آی تونز و مک را به بازار عرضه کرد اما تیم کوک از زمان مدیریتش فقط ساعت هوشمند و ایر پاد را به عنوان محصولات جدید اپل روانه بازار کرد. با این حال تیم کوک با مدیریت بهتر زنجیره تامین توانست درآمد اپل را چندین برابر کند. تیم کوک خیلی زود به ایجاد درآمد و حاشیه سود بالا معروف شد.

تیم کوک در کنار استیو جابز

تیم کوک در کنار استیو جابز

نحوه مدیریت تیم کوک بر اپل و تفاوت هایش با استیو جابز

در سال‌های اخیر که تیم کوک بدون نظارت استیو جابز بر اپل مدیریت می‌کند، رسانه‌های بسیاری به تفاوت‌های مدیریت او و استیو جابز پرداخته‌اند. در این چند سال اپل تغییراتی را در نحوه‌ی عملکردش اعمال کرده است که تعدادی از آنها به شرح زیر است:

جابز به محض بازگشت مجدد به اپل در سال 1997، تمام برنامه‌های خیریه‌ی شرکت را متوقف کرد. البته این اقدام به منظور بازگشت به سود ضروری و حائز اهمیت بود. بعدها نیز با وجود سلامت اقتصادی کامل اپل، جابز هیچ‌گاه به فعالیت‌های اجتماعی علاقه‌ای نشان نداد.

تنها اقدام غیر سیاسی و خیرخواهانه ی اپلِ تحت مدیریت جابز ، واریز درصدی از فروش آی پاد در سال 2006 به حساب جمعیت مبارزه با ایدز در آفریقا بود. جابز در سپتامبر سال گذشته در این خصوص گفت: اپل با کمک ده‌ها میلیون دلاری به این جمعیت، بزرگترین اسپانسر مالی این برنامه محسوب شده بود.

جابز از لحاظ شخصیتی در خصوص مسائل مالی و به دلیل مشکلات زیادی که در جوانی داشت، فردی بسیار محافظه کار محسوب می‌شد. او از تمام مظاهر ثروت اجتناب می‌کرد و تنها به دلیل علاقه‌اش، کار می‌کرد و کوچک‌ترین توجهی به سود بالا و کسب درآمد بیشتر نداشت. حقوق مدیر عاملی‌اش در شرکت اپل تا زمان استعفایش همان یک دلارِ معروف بود.

اما تیم کوک به محض رسیدن به قدرت کامل، حقوق و کمک‌های مالی کارمندان اپل را تا 2 برابر افزایش داد. تیم کوک علاوه بر این اقدام، در این چند ماه چندین فعالیت خیرخواهانه نیز داشته است. بخشی از این فعالیت‌ها عبارت بودند از: کمک 50 میلیون دلاری به ساخت یک بیمارستان در سیلیکون ولی و کمک مشابه به انجمن مبازره با ایدز. از دیدگاه تحلیلگران قطعاً این تغییر رویه چندان با اهمیت و انقلابی محسوب نمی‌شود .

کوک تنها نسبت به مؤسسات خیریه سخاوت‌مند نیست. بلکه این ویژگی به نفع کارمندان اپل نیز تمام شده است. کارمندان شرکت برای خرید محصولات اپل از تخفیف 25 درصدی برخوردار شدند. کوک همچنین قیمت مانیتورهای مک را تا 500 و آی پد را تا  200  دلار کاهش داد.

جابز در قبال سهام‌داران و تقسیم سود بسیار سختگیرانه عمل می‌کرد. او پس از اینکه توانست اپل را از ورشکستگی در سال 97 نجات بدهد، آن قدر در بانک پول ذخیره کرد که اگر اپل تا 7 سال 1 دلار هم درآمد نداشته باشد، باز هم پا بر جا خواهد ماند. اما این روند همواره صدای شکایت سهام‌داران را بلند می‌کرد.

در مقابل تیم کوک برنامه متفاوتی را در دنیای بورس پیاده کرد. او با برنامه‌ی بازخرید سهام و تقسیم سود، هم توانست سهام‌داران را راضی کند و هم سرمایه‌ی شرکت را افزایش بدهد. این برنامه همچنین باعث افزایش نرخ سهام اپل شد و در این چند سال که از مدیریت کوک بر مجموعه ی اپل گذشته است، سهام اپل 1000 درصد رشد داشته است.

رشد بی‌سابقه سهام اپل در زمان تیم کوک بسیار حائز اهمیت است. بر اساس آمار‌های منتشر شده در سال 2021 در میان شرکت‌های فعال در حوزه فناوری، شرکت اپل بیشترین میزان درآمد را داشته است. همچنین در میان همه شرکت‌ها از تمام صنایع اپل ششمین رتبه از نظر بیشترین درآمد را به خود اختصاص داده است.

از دیگر تفاوت‌های کوک با جابز دید متفاوت او به کشور چین است. او علاقه‌مند است که سطح روابط تجاری اپل با چین را افزایش دهد و در همین راستا سفرهایی هم به این کشور انجام داده است. نتیجه این تعاملات این بود که  اکنون بخش عمده‌ای از محصولات آی‌فون، آی‌پد، و دیگر محصولات محبوب اپل در کارخانه‌های چین مونتاژ می‌شوند.