قانون چگونه از شما حمایت می کند؟ (حق اختراع)

حق اختراع (4) 

فرض کنید شما یک مدل کسب و کار را برای اولین بار ایجاد کرده اید مثلا دریافت سفارش و فروش لباس بصورت آنلاین: 

  • پرسش اول: آیا می توانید آن را به عنوان یک روش نو که می تواند مشکل تعدادی از افراد جامعه را که به هر دلیلی مانند شرایط سنی، توانایی جسمی، بعد مسافت و … امکان خرید با مراجعه حضوری به فروشگاه لباس را ندارند، برطرف کند به عنوان اختراع ثبت کنید؟
  • پرسش دوم: چه مواردی  مطابق قانون از حمایت اختراع برخوردار نیستند؟ 

پاسخ اول: مطابق با قانون ایران طرح ها و قواعد یا روش های انجام کار تجاری و سایر فعالیت های ذهنی و اجتماعی اگرچه جنبه ابداعی داشته باشند اما از دایره حمایت اختراع خارج هستند.

پاسخ دوم: مواردی که مطابق قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 مواردی که از شمول حمایت اختراع خارج هستند عبارتند از:

الف) کشفیات، نظریه های علمی، روش های ریاضی و آثار هنری؛
ب)روش های تشخیص و معالجه بیماری های انسان و حیوان به استثنای فرآورده های جدید و مورد استفاده در روش های مزبور؛
ج) منابع ژنتیک و اجزاء تشکیل دهنده آنها و فرآیندهای بیولوژیک تولید آنها؛
د) آنچه قبلا در فنون و صنایع پیش بینی شده باشد. به عبارت دیگر هر چیزی که در نقطه ای از جهان از طریق انتشار کتبی یا شفاهی یا از طریق استفاده عملی افشاء شده باشد.


حق اختراع (3) 

فرض کنید شخص و یا شرکتی شما را برای انجام یک پروژه که نتیجه ی آن، اختراع یک محصول یا اختراع یک فرآیند است، استخدام کند در صورت ایجاد اختراع:

پرسش: حقوق مادی و معنوی محصول و یا فرآیند متعلق به چه کسی است؟ کارفرما یا شما؟

پاسخ: زمانی که هدف از استخدام یدیدآوردن یک پدیده جدید تحت عنوان اختراع باشد به عنوان مثال وقتی یک شرکت  تحقیقاتی شخص یا اشخاصی را برای انجام یک پروژه که نتیجه آن اختراع یک محصول یا فرآیند است، استخدام می کند؛ در این صورت تمام حقوق مادی اختراع متعلق به کارفرما (شخص حقیقی یا شرکت) است و حقوق معنوی (انتساب اختراع) متعلق به شخص مخترع است.


حق اختراع (2) 

فرض کنید چند نفر بصورت مجزا و بدون هیچ گون همکاری و فعالیت مشترک، محصول یکسانی را اختراع کرده باشند:

  • پرسش اول: در صورتی که بین آنها در خصوص مالکیت حقوق مادی و معنوی مربوط به اختراع اختلاف باشد، قانون حقوق مرتبط با اختراع را متعلق به چه کسی می داند؟
  • پرسش دوم: در صورتی که هر کدام از این اشخاص مدعی باشند که در خصوص اظهارنامه ارائه شده به اداره ثبت حق تقدم دارند، چه راهکاری وجود دارد؟

پاسخ اول: تمامی حقوق مادی و معنوی مربوط به اختراع متعلق به کسی است که اظهارنامه خود را زودتر به مرجع ثبت اختراعات داده است.

پاسخ دوم: در این صورت هر شخصی بتواند ثابت کند که در تاریخ مقدم (زودتر از سایرین) اظهارنامه معتبر خود را به اداره ثبت اختراع تسلیم کرده است، حق ثبت اختراع را خواهد داشت مشروط بر اینکه اظهارنامه مذکور پس نگرفته شده باشد و یا رد نشده باشد. از آنجاییکه که تاریخ درج شده در اظهارنامه ثبت اختراع در این خصوص بسیار حائز اهمیت است، اداره مالکیت صنعتی تاریخ تقاضا را تاریخ دریافت اظهارنامه تلقی می کند به شرطی که اظهارنامه ارائه شده در زمان دریافت تمامی نکات زیر را داشته باشد:

الف) ذکر صریح یا ضمنی این نکته که ثبت یک اختراع تقاضا می شود.

ب) ذکر نکاتی که شناخت هویت متقاضی را میسر می کند.

ج)توصیف اجمالی اختراع. اگر اظهارنامه فاقد یکی از این شرایط باشد از متقاضی خواسته می شود در مدت معین نسبت به اصلاح آن اقدام کند. در این صورت تاریخ تقاضا همان تاریخ دریافت اصلاحات خواهد بود.


حق اختراع (1) 

فرض کنید شما و دوستان تان در نتیجه یک کار گروهی محصولی را اختراع کرده اید:

  • پرسش اول: حقوق مادی و معنوی آن متعلق به کدام یک از شماست؟
  • پرسش دوم: اگر کسی بدون اجازه شما و یا سایر افراد گروه، نسبت به بهره برداری از این اختراع اقدام کند، قانون چگونه از شما حمایت می کند؟

پاسخ اول: اگر افراد بصورت مشاعی(یعنی با همکاری مشترک یکدیگر) پدیده ای را اختراع کرده باشند، تمامی حقوق مادی و معنوی اختراع متعلق به همه آنهاست و نام تمامی آنها باید در اظهارنامه ثبت اختراع ذکر شود.

پاسخ دوم: هر شخصی با علم و از روی عمد مرتکب عملی شود که نقض حق به شمار می آید علاوه بر جبران خسارت مشمول یکی از مجازاتهای زیر و یا هر دو آنها بصورت همزمان است:
الف)حبس از نود و یک روز تا شش ماه
ب) جزای نقدی از 10.000.000 ریال تا 50.000.000 ریال